Quần thể Lăng tẩm các vua triều Nguyễn

Lăng tẩm Huế là nơi thu hút biết bao nhà nghiên cứu và khách du lịch đến để tìm hiểu. Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, lăng tẩm Huế đẹp hơn lăng tẩm của các vua nhà Minh ở Trung Quốc. Hãy cùng khám phá ngay 7 lăng tẩm Huế khi đặt chân đến vùng đất cố đô nhé! Triều Nguyễn tồn tại từ năm 1802 – 1945, có đến 13 vị vua. Nhưng vì những lý do lịch sử khác nhau, nên hiện nay chỉ có 7 khu lăng tẩm của các vị vua còn tồn tại. Đó là các lăng Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức, Dục Đức, Đồng Khánh và Khải Định. Tất cả các lăng đều được xây dựng, quy hoạch theo triết lý phong thủy phương Đông. Đặc biệt là “Huyền cung” phải tọa lạc đúng long mạch. 7 khu lăng tẩm Huế nằm trong một vùng khá riêng biệt ở phía tây kinh thành. Sở dĩ được đặt ở phía Tây vì theo quan điểm xưa, khi vua băng hà, vua cùng mặt trời đi về phía tây để an giấc ngàn thu. Ở góc trời yên ả đó có dòng sông Hương êm đềm thơ mộng chảy qua. Có thể nói, lăng tẩm các vị vua triều Nguyễn đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật kiến trúc phong cảnh. Mỗi một lăng với đặc tính riêng là một thành tựu tuyệt mỹ của nền kiến trúc. Mỗi công trình đều mang trong mình một quan niệm về quan niệm sự sống và cái chết, triết lý sâu sắc về cuộc đời. 1. Lăng Gia Long – Thiên Thọ Lăng: Lăng Gia Long được xây dựng theo phong cách kiến trúc truyền thống. Tổng thể được chia làm 3 khu vực chính: Khu lăng mộ, Bi đình và Điện Minh Thành. Điểm đặc biệt là đỉnh Thiên Thọ được người xưa xây dựng và tính toán nằm chính giữa cạnh tiếp giáp 2 ngôi mộ của vua Gia Long và Thừa Thiên Cao Hoàng hậu. Được mệnh danh là lăng có kiến trúc phong thủy độc đáo bậc nhất Việt Nam. Để tham quan lăng Gia Long, bạn có thể đi bằng đường bộ hoặc chèo thuyền trên sông Hương. Có thể thấy, Lăng Gia Long là một bức tranh tuyệt tác giữa cảnh quan và kiến trúc. Ẩn hiện giữa một không gian thiên nhiên bao la, gợi lên một ấn tượng hùng tráng và thanh thản. 2. Lăng Minh Mạng trang nghiêm: nằm ở khu vực núi Cẩm Kê, thuộc ấp An Bằng, huyện Hương Trà. Lăng nằm cách thành phố Huế khoảng 12km, gần ngã ba Bằng Lãng. Nơi đây là hợp lưu nguồn Tả Trạch và Hữu Trạch để tạo thành sông Hương. Lăng Minh Mạng là một tổng thể kiến trúc quy mô, gồm khoảng 40 công trình kiến trúc lớn nhỏ. Toàn bộ lăng giống như cơ thể con người nằm gối đầu lên một ngọn đồi cao, tứ chi xuôi duỗi ra phía ngã ba sông. Lăng Minh Mạng có kiến trúc đăng đối uy nghiêm đường bệ. Gồm Đại hồng môn (cổng lăng), bi đình (sân), khu vực tẩm điện, lầu Minh Lâu, Bửu thành (phần quanh mộ). Đặc biệt là có gần 60 ô chữ chạm khắc các bài thơ, được ví như một bảo tàng thơ chọn lọc của nền thi ca Việt Nam đầu thế kỷ XIX. Đứng ở bất cứ chỗ nào trong lăng, ta cũng có thể thấy được các công trình kiến trúc và núi đồi cây cỏ in bóng xuống mặt nước ao hồ như một bức tranh thủy mặc. 3. Lăng Thiệu Trị – Xương Lăng: (hay còn gọi là Xương Lăng) được xây dựng trong thời gian rất ngắn. Chỉ vỏn vẹn trong 10 tháng vào năm 1948. Lăng quay mặt về hướng Tây Bắc, là lăng có hướng độc đáo nhất trong các lăng tẩm Huế. Lăng được đúc kết và chọn lọc từ kiến trúc lăng Gia Long và lăng Minh Mạng. Cấu trúc lăng Thiệu Trị bao gồm 2 khu vực chính: lăng và tẩm. Bao quanh lăng là khung cảnh thanh bình của đồng quê, cây cối xanh tươi, ruộng đồng xanh ngát. 4. Lăng Tự Đức – Khiêm Lăng: Toàn cảnh lăng Tự Đức như một công viên rộng lớn với diện tích 12ha. Bốn bề là cây cối xanh mát, không gian thơ mộng. Lăng gồm 50 công trình lớn nhỏ được phân bố dàn trải trên những thế đất phức tạp. Toàn bộ lăng được phân bố trên 2 trục song song cùng lấy núi Giáng Khiêm làm tiền án. Lấy núi Dương Xuân làm hậu chuẩn. Hồ Lưu Khiêm làm yếu tố minh đường. Đến đây, bạn sẽ cảm nhận được một lăng Tự Đức cổ kính, trầm mặc và trữ tình. Đặc biệt trong lăng còn lưu giữ công trình nhà hát Minh Khiêm – một trong những nhà hát cổ nhất của Việt Nam. 5. Lăng Dục Đức (An Lăng) – nơi an nghỉ của 3 vị vua triều Nguyễn: So với các lăng tẩm Huế khác của các vua nhà Nguyễn, lăng Dục Ðức có kiến trúc đơn giản và khiêm tốn. Vua Dục Đức sau khi lên ngôi vua 3 ngày thì bị truất phế và chết đói trong ngục. Vài năm sau, khi con trai vua Dục Đức lên ngôi lấy niên hiệu là Thành Thái, mới bắt đầu cho xây dựng lăng tẩm cho cha và đặt tên là An Lăng. Sau này, vua Duy Tân và vua Thành Thái mất cũng được an táng tại đây. 6. Lăng Đồng Khánh – Tư Lăng: Một phần kiến trúc có ảnh hưởng bởi văn hoá Tây Âu với hệ thống cửa kính nhiều màu và 2 bức tranh miêu tả cuộc chiến tranh Pháp – Napoleon. Còn khu lăng mộ hầu như mang phong cách châu Âu từ kiến trúc, trang trí đến vật liệu xây dựng. Trong đó, nhà bia là điển hình của kiến trúc Romance pha trộn kiến trúc Á Đông. Có thể nói, lăng Đồng Khánh là lăng tẩm Huế độc đáo nhất, có sự pha trộn kiến trúc Âu Á, tân cổ. 7. Lăng Khải Định – Ứng Lăng: So với 6 khu lăng tẩm Huế khác của các vua nhà Nguyễn, lăng Khải Định là lăng sau cùng. Từ xa nhìn lại, lăng giống như một tòa lâu đài ở Châu Âu. Lăng có mặt bằng kiến trúc nhỏ nhất nằm trên triền núi Châu Chữ. Đây là công trình đòi hỏi nhiều nhất về thời gian công sức và tiền của. Vua Khải Định chỉ tại vị chưa tới 10 năm, nhưng thời gian xây dựng lăng tẩm của ông kéo dài đến 11 năm (1920-1931). Về kiến trúc lăng Khải Định là sự kết hợp kiến trúc Đông Tây Kim Cổ. Điểm đặc biệt là lăng vua Khải Định có các bức tranh ghép sành sứ độc đáo. Trong lăng Khải Định hiện nay có hai pho tượng bằng đồng tạc hình nhà vua theo tỉ lệ 1/1. Một pho tượng ngồi trên ngai vàng được mạ vàng được tạc tại Paris. Và một pho tượng tượng đứng được đúc tại Huế. Mỗi lăng tẩm Huế đều phản ánh cuộc đời và tính cách của vị vua đang yên nghỉ. Có lẽ vì thế mà lăng tẩm Huế mang một vẻ đẹp rất riêng, rất lạ. Nếu có dịp đặt chân đến cố đô, đừng quên ghé thăm 7 lăng tẩm Huế này, bạn nhé!

Thừa Thiên Huế 19 lượt xem Từ tháng 01 đến tháng 04.

Ngày cập nhật : 25/11/2025